Share this article Share
In het pamflet King Leopold’s Soliloquy” kruipt Mark Twain in de huid van Koning Leopold II die zich beklaagt over de komst van de camera, de “onomkoopbare kodak”, de enige getuige die hij “niet kon omkopen”.
Tot grote ergernis van de koning maakte deze nieuwe technologie het mogelijk om te getuigen van de wreedheden die hij beging in Congo, door de leugens te ontmaskeren die via de pers aan hem werden gepresenteerd. Om het hoofd te bieden aan de schokkende beelden die getuigden van het gewelddadige beheer van de EIC, zetten de teams die voor van Eetvelde en Leopold II werkten een van de eerste grootschalige propaganda-operaties op in de geschiedenis van tirannieën. Fotografie werd een echt wapen tegen de Congo Reform Association. Er werd een geheime dienst opgericht om fotografen te censureren die de moorden, martelingen en verkrachtingen door de Belgen in Congo aan de kaak stelden en om anderen om te kopen om “goede foto’s” te produceren.
Huis van Eetvelde, met zijn weelderige interieur van geïmporteerde materialen en verwijzingen naar Congo, is een uitstekend voorbeeld van de link tussen kolonialisme en Art Nouveau. De plaats waar Edmond van Eetvelde, de ‘Minister van Congo’, de kolonisatie en het bestuur van de Onafhankelijke Staat Congo organiseerde, dient als decor voor het project.
Geïnspireerd door Twain en vertrekkend van de verstrengeling van Art Nouveau met kolonialisme maakten Pinckers & Gonzalez-Figueras voor deze in situ installatie foto’s met een Kodak Brownie camera uit het begin van 1900, niet van koloniale wreedheden in Congo maar van locaties in de stad Brussel die dienst
deden als machtscentra tijdens Leopold II’s bewind over de Onafhankelijke Congostaat, die de ontwikkeling van Art Nouveau in België bevorderde.
Fotografie wordt hier niet benaderd als een wapen van het imperialisme, maar als een mechanisme om de fundamenten van koloniale uitbuiting te onthullen die vandaag nog in onze onmiddellijke omgeving verankerd liggen en ons herinneren aan het werk nodig om ons koloniale verleden te confronteren.
SOLILOQUY IN EDMOND’S OFFICE
Een fragment uit Mark Twain’s King Leopold’s Soliloquy wordt digitaal afgespeeld en opnieuw opgenomen in het kantoor van Edmond van Eetvelde. Bij elke herhaling draagt de akoestiek van de kamer de kenmerken en resonantie over op de tekst. In navolging van het canonieke geluidskunstwerk I Am Sitting In A Room (1969) van Alvin Lucier geeft de ruimte geleidelijk aan vorm aan het geluid van de stem, waardoor de oorspronkelijke tekst vervormd, onverstaanbaar wordt en de karakteristieken van de soliloquy
veranderen bij elke heropname. Uiteindelijk verdringt de akoestiek van de kamer de stem van de verteller en weergalmt nog slechts de specifieke geluidskwaliteit van het kantoor dat zich op de tweede verdieping
van het gebouw bevindt.