Familiar Strangers. De Oost-Europeanen vanuit een Pools perspectief

Familiar Strangers is een tentoonstelling van hedendaagse kunst die reflecteert op recente veranderingen in Oost-Europa, binnen de Poolse context. Helaas is het pas sinds de gewelddadige invasie van Oekraïne dat het zelfbegrip van het Europese collectief verder reikt dan het westerse gezichtspunt. De tentoonstelling bekijkt dergelijke politieke en sociale processen vanuit het perspectief van meervoudige en kritische identiteiten in een regio die lang beschouwd werd als cultureel homogeen, ook al was dit nooit echt het geval. 
Familiar Strangers is een ontmoeting tussen verschillende stemmen: specifiek die van diaspora’s, minderheden en hun politieke strijd. De tentoonstelling laat zien hoe broos en complex de tweerichtingsonderhandelingen zijn tussen het transculturele en het lokale, het individuele en het collectieve en, het vertrouwde en het vreemde — binnen een postcommunistische samenleving die op weg is een postmigrantenmaatschappij te worden. De titel is geïnspireerd op wijlen Stuart Hall, de Jamaicaanse Britse theoreticus, die schreef dat cultuur geen manier van zijn is – maar van worden met en ondanks anderen, op weg naar een meer rechtvaardige samenleving. 
Elke zaal biedt onderdak aan de wereld van een andere kunstenaar, alsof het een eigen kamer is, en ze ontmoeten elkaar allemaal in een gedeelde ruimte in het midden van het tentoonstellingsparcours. In Oost-Europa, tijdens de communistische dictatuur, moest de openbare sfeer vaak in intieme settings worden beoefend, of het nu een keuken of een appartementententoonstelling was. Welkom in de wereld van een aantal buitengewone ​‘vreemde bekenden’, die een gevoel van plaats creëren in de wereld, in Polen, in Europa en daarbuiten.
De tentoonstelling is samengesteld door Joanna Warsza, een internationale curator afkomstig uit Warschau en momenteel stadscurator van Hamburg. In een scenografie gemaakt door Aleksandra Wasilkowska, toont ze werken van onder andere Oliwia Bosomtwe, Assaf Gruber, Zuzanna Hertzberg, Renata Rara Kaminska, Jasmina Metwaly, Malgorzata Mirga-Tas, Natalia LL, Ngo Van Tuong, Open Group, Janek Simon, Shadow Architecture, Jana Shostak et Mikolaj Sobczak. 
Deze tentoonstelling wordt georganiseerd in samenwerking met het Adam Mickiewicz Instituut en medegefinancierd door het Ministerie van Cultuur en Nationaal Erfgoed van Polen.
Het lettertype New Times Ariel, ontworpen door Lukasz Jastrubczak, is speciaal voor deze tentoonstelling gecreëerd.
Campagnebeeld: Malgorzata Mirga-Tas, Papuszakri Gili (Papusza’s Lied), 2024, textiel, acryl op doek. Met dank aan de kunstenaar en de Foksal Gallery Foundation, Warschau. Foto: Marek Gardulski